De eerste CH-47A Chinook werd in 1962 aan de US Army geleverd. Tijdens de Vietnam oorlog zijn 750 Amerikaanse Chinooks ingezet (98 hiervan zijn gecrasht).

Omschrijving
De (standaard) Chinook kan zowel manschappen (53 volledig uitgeruste infanteristen) als materieel vervoeren en er kunnen onder de heli luchtmobiele voertuigen, mortieren of vracht worden gehangen. Door de toepassing van 2 grote rotors kan de chinook aan 3 ophangpunten onder de helikopter iets vervoeren (dit in tegenstelling tot andere helikopters die maar 1 ophangpunt hebben). De Chinook is bij zeer veel landen in gebruik. De bemanning bestaat uit een piloot, co-piloot, loadmaster en eventueel een boordschutter.

Techniek

Motor
De CH-47 Chinook is uitgerust met 2 Honeywell T55 turboshaft motoren. De T55-L-714A die Nederland gebruikt heeft een lengte van 47. inch, een diameter van 24.25 inch, een gewicht van 830 lb en een maximaal vermogen van 4867 pk (MSL).


Specificaties

Chinook versies

CH-47D Chinook
Van de CH-47D versie chinook worden op dit moment ruim 600 helikopters gebruikt door de US Army en andere landen (waaronder Nederland).

CH-47F Chinook
De CH-47F Chinook is de 6e versie voor de Amerikaanse landmacht. In 2001 vloog de eerste CH-47F en op 15 mei 2002 werd het eerste F model geleverd aan de Amerikaanse landmacht. Vrijwel alle D modellen van de landmacht zullen worden geüpdate naar de F versie. Deze update bevat een trilling vermindering, verbeterd frame, verbeterde avionica met een geïntegreerd digitaal missie management systeem en een digitale map, en installatie van de Honeywell T55-GA-14A-714 motoren die ieder 3.529kW leveren.

De Amerikaanse Landmacht heeft 191 CH-47F helikopters besteld. De Nederlandse Luchtmacht - als eerste export land - heeft er 6 besteld waarvan 2 in 2012 zijn overgedragen aan de Koninklijke Luchtmacht.

HH-47 CSAR-X
De HH-47 Combat Search and Rescue (CSAR-X) van Boeing is een in ontwikkeling zijnde chinook versie voor de Amerikaanse Luchtmacht (USAF) en is uitgekozen door de USAF als de meest geschikte van 3 helikopters die meededen aan de competitie op een mogelijk contract van de USAF. De USAF heeft behoefte aan vliegtuigen/helikopters die beter in staat zijn om gevangen genomen of ingesloten troepen uit vijandelijk gebied te redden.

Deze CH-47 versie is gemaakt op basis van een nieuw airframe en is uitgerust met geavanceerde beschermingssystemen identiek aan de de MH-47G van de US Army special forces. De helikopter is uitgerust met Honeywell T55-GA-714A turboshaft motoren.

De chinook benaming wordt al jarenlang door de Amerikaanse Landmacht gebruikt en in de USA ligt het nogal gevoelig als andere krijgsmachtonderdelen benamingen overnemen. Vandaar dat hier gekozen is voor HH-47 CSAR-X.

Project verloop
Op 9 november 2006 is de HH-47 CSAR-X van Boeing uitgekozen door de USAF als beste helikopter. De USAF heeft een order geplaatst ter waarde van meer dan 10 miljard dollar voor de levering van 141 helikopters en 4 test helikopters waarbij de initial operational capability in 2010 begint.

De overige kandidaten tekenden protest aan tegen het Amerikaanse besluit omdat ze vonden dat er onvoldoende was beoordeeld. Onder meer omdat de chinook een grotere downwash veroorzaakt dan zijn competitie concurrenten.

De winnaar van competitie die opnieuw is geopend zou bekend worden gemaakt voor het einde van de Bush regering. Hierbij blijft de HH-47 CSAR helikopter als favoriet. Een definitieve keuze is echter nog steeds niet gemaakt (Mei 2009).


MH-47E Chinook
De MH-47E chinook was de eerste chinook versie speciaal ontworpen voor het US Army Special Operations Command.

MH-47G Chinook
De MH-47G Chinook is de nieuwste chinook versie voor de Amerikaanse Special Forces.

Gebruikers
De CH-47 Chinook wordt gebruikt door onder andere:

0. Totaal

1. Verenigde Staten
De H-47 Chinook is ontworpen in opdracht van de Amerikaanse Landmacht die vandaag de dag de beschikking over 425 CH-47 helikopters in verschillende uitvoeringen en daarmee de grootste vloot van Chinook helikopters hebben. De CH-47 Chinook is in dienst bij de US Army sinds 1962.

De Chinook werd geleverd in de CH-47A (354 heli's), CH-47B en CH-47C versie maar zijn later allemaal gemoderniseerd tot CH-47D configuratie.

F versie
In juni 2012 waren 100 Chinooks geüpdate naar de F-configuratie.
300 van de huidige 425 helikopters zullen worden omgebouwd tot CH-47F en MH-47G configuratie. In 2005 is een contract gesloten voor de bouw van 17 nieuwe CH-47F helikopter voor de United States Army. Uiteindelijk zijn er 48 CH-47F serie-toestellen geleverd.


In Augustus 2008 gaf de US Army Boeing de opdracht voor de levering van 191 CH-47F's ter waarde van 4.3 miljard dollar met een optie op 24 toestellen meer.
De F versie is uitgerust met een Rockwell Collins Common Avionics Architecture System (CAAS) cockpit en een door BAE-ontworpen Digital Advanced Flight Control System (DAFCS).

Missies
Voor Operation Enduring Freedom is een detachement MH-47D Chinook gestationeerd op het Afghaanse vliegveld Bagram als onderdeel van het Combined Joint Special Operations Task Force (samen met AC-130 aanvalsvliegtuigen).

Vietnam oorlog
Tijdens de Vietnam oorlog zijn meer dan 1 miljoen missies met de chinook gevlogen. De chinook bracht gestrande vliegtuigen terug. Tussen 1966 en 1973 zijn meer dan 10.000 toestellen opgepikt die samen een restwaarde hadden van meer dan 5 miljard gulden. Tijdens de Vietnam oorlog zijn 98 chinooks neergestort.

Crash
- Op 6 April 2005 is een Amerikaanse CH-47 Chinook gecrashed in Afghanistan. 18 Amerikanen kwamen daarbij om het leven waarvan: 15 Amerikaanse militairen en 3 burgers die werkten voor het leger.
- Op 28 juni 2005 is in Afghanistan een Amerikaanse MH-47E Chinook neergehaald door de taliban. Hierbij zijn de piloten inclusief de inzittenden (16 Special Forces) om het leven gekomen. De MH-47E Chinook behoorde tot het Amerikaanse Special Forces eenheden.
- Op 25 september 2005 is in Zuid-Afghanistan een Amerikaanse CH-47 Chinook neergestort, daarbij zijn 5 inzittenden om het leven gekomen.
- Op 18 september 2008 is een US Army CH-47 Chinook neergestort in Irak met als gevolg 7 doden.

Foto's

CH-47	CH-47	CH-47F
CH-47F (Le bourget, Parijs, 2011)
CH-47F
CH-47D (Space & Rocket center, Huntsville, AL, USA, 2017)

2. Australië
Australië beschikt over Chinook helikopters en zijn onderdeel van de Australische Landmacht.

3. Canada
2014
Op 30 Juni 2014 werd de Laatste CH-47F geleverd. De Chinooks worden lokaal aangeduid als CH-147F.

2013
Canda heeft 15 CH-47F Chinooks besteld. De 5e hiervan is in Oktober 2013 geleverd.
Canada had eerder al Chinooks maar heeft die verkocht aan onder andere Nederland.

12. Nederland
De Nederlandse Luchtmacht beschikt over 11x CH-47D en 6x CH-47F(NL) Chinooks die gestationeerd zijn bij 298 squadron op vliegbasis Gilze-Rijen en 302 squadron op Fort Hood, Texas, VS.

In oktober 2008 werden de chinooks van Vliegbasis Soesterberg verplaatst naar Vliegbasis Gilze-Rijen. Tevens zijn de helikopters niet langer onderdeel van de Tactische Helikopter Groep maar onderdeel van het DHC. Alle helikopters in dienst bij het NLe defensie vallen onder het DHC.

De Chinook helikopter was in het begin hoofdzakelijk aangeschaft ter ondersteuning van de luchtmobiele brigade maar in de loop der jaren hebben de chinooks er heel wat neventaken bij gekregen. Zo worden bij vrijwel elke uitzending chinooks meegestuurd voor luchttransport. Rond ongeveer 2005 zijn alle NL Chinooks voorzien van extra bepantsering in de cabine en de cockpit.

De (D-chinooks) serie D 661 t/m D 667 zijn overgekocht van de Luchtmacht van Canada en zijn na de revisie teruggebracht (airframe) tot 0 (nul) vlieguren en gemodificeerd tot CH-47D. De serie D 101 t/m D 106 komen rechtstreeks bij Boeing vandaan is zijn dus nieuw. Van die nieuwe chinooks zijn de D-104 en D-105 in 2005 neergestort in Afghanistan.

Cockpit
De Nederlandse Chinooks hebben een uniek ontworpen cockpit. Deze is ontworpen door het Amerikaanse bedrijf Honeywell. De cockpit lay-out van de chinooks bij de Luchtmacht van Singapore heeft veel overeenkomsten met de Nederlandse cockpit.

Nieuwe Chinooks voor de Klu
Na het neerstorten van 2 Chinook helikopters (D-104 en D-105) en een behoefte aan meer luchttransport is besloten om 6 nieuwe chinooks te kopen (totaal van 11+6 = 17). Het Nederlandse defensie wilt op een totaal van 20 komen maar hiervoor is nog niet voldoende geld beschikbaar. Probleem is dat het type chinook waar de luchtmacht op dit moment mee vliegt niet langer wordt gemaakt. Hierdoor waren er studies lopende naar een aanschaf voor de nieuwe CH-47F versie met dezelfde cockpit zoals die nu wordt gebruikt.
Op 31 januari 2006 meldde Boeing dat een contract is gesloten met het Nederlandse Defensie Materieel Organisatie voor de aanschaf van 6 CH-47F Chinooks voor de Nederlandse Luchtmacht plus modificatie pakketten om de 11 bestaande Klu chinooks te updaten naar dezelfde standaard als de nieuwe chinooks. De modificatie voor de 11 bestaande helikopters is inmiddels ingetrokken door de klu.

Met de aanschaf van de 6 CH-47F helikopters is een bedrag van 389.5 miljoen euro gemoeid. De levering zal geschieden tuseen juli 2009 en januari 2010. De Chinooks zullen worden uitgerust met een Avionics Control and Management System (ACMS) Block 6 cockpit van Honywell.

Halverwege 2008 berichtte Northrop Grumman dat NL 8 raketafweersystemen heeft gekocht voor de 6 nieuwe Chinooks. Dit systeem bestaat uit 4 rondom de helikopter geplaatste sensoren die hittezoekende (IR) raketten kunnen detecteren.

In 2011 maakte de eerste CH-47F zijn eerste officiële vlucht. Het betreft de CH-47F met CLSK serienummer D-890.


NL Missies met de Chinook
- Nederlandse chinooks zijn onder ander uitgezonden naar Kosovo en Irak.
- Op 25 februari 2005 stemde het kabinet in met de uitzending van 165 Nederlandse special forces en 4 CH-47D Chinooks naar Zuid-Afghanistan.
- Ten behoeve van de missie naar Uruzgan zijn er 3 CH-47D chinooks uitgezonden naar Afghanistan ter ondersteuning van de NL grondtroepen in Uruzgan. De Chinooks zijn in 2008 vervangen door Cougar helikopters. In 2010 vervingen de Chinooks weer de cougars.

Crash
- Op 27 juli 2005 is een NL Chinook neergestort in de Afghaanse plaats Spin Buldak op de grens van Afghanistan en Pakistan. De helikopter vloog samen met een 2e Chinook. Ze waren bezig om troepen in te laden na meldingen van vijandelijke activiteiten. Er zijn geen slachtoffers gevallen.
De helikopter is niet neergehaald door vijandelijk vuur maar is door de harde landing in brand gevlogen. Het neerstorten was het gevolg van zogenaamde "brown-out conditions". Brown-out conditions is wanneer de rotor stof en rotzooi doet opwaaien en zodoende het zicht van de piloten belemmert. Een landing kan hierdoor gevaarlijk worden. (Bron: DoD)

- Op 31 oktober 2005 is een tweede CH-47D Chinook (D-104) van de Nederlandse Luchtmacht neergestort, 25 mijl ten Noord-Westen van Bagram. De chinook was onderweg van Mazar-e-Sharif naar de luchtmacht bases Bagram. Van de 17 inzittenden zijn er 3 naar een Amerikaans ziekenhuis op Bagram gebracht, de andere naar het Nederlandse detachement op Kabul International Air Port (KAIA).
De chinook was dermate beschadigd dat hij niet kon worden hersteld. Daarom hebben ze alle nog bruibare delen verwijderd en het resterende van de Chinook D-104 op 13 november met explosieve tot ontploffing gebracht.

De CH-47D Chinook van de Klu die op 31-10-05 een harde landing maakte


Foto's Klu Chinooks

6. Groot-Brittannië
De Britse Luchtmacht (Royal Air Force ofwel RAF) beschikt over de 40 (HC2 en 6 HC2A) CH-47 Chinook Mk2 helikopters met nog eens 8 HC3's Chinooks in het vooruitzicht. De RAF heeft na de Amerikaanse Landmacht de grootste vloot van Chinook helikopters. De Britse chinooks kunnen bewapend worden met twee M-134 6-loops minigeweren en een M-60 machine geweer. De RAF vliegt met een standaard bemanning van 4: 2 piloten - of een piloot en een navigator - en 2 loadmasters.

Extra chinooks
In Juli 2009 berichtte Boeing IDS dat de eerste van 8 additionele Britse Chinook Mk3 helikopter een succesvolle testvlucht heeft gemaakt. De Britse Luchtmacht zal de 8 Mk3 standaard helikopters naar verwachting tussen eind 2009 en 2010 in ontvangst nemen.

Missies
De RAF heeft de Chinook onder andere gebruikt tijdens Operaties als: het Falklands conflict, Noord-Ierland, de 1e Golf Oorlog, vredesmissies op de Balkan, evacuatie uit Sierra Leone en Operaties in Afghanistan en Iraq (Operation Telic).
Zowel het vliegend personeel als de grondondersteunende eenheden kunnen opereren in brede zin, onder andere op Britse vliegdekschepen.

8. Italië
De Italiaanse landmacht beschikt sinds 1973 over een 40-tal CH-47C Chinook helikopters. In Mei 2009 bestelde Italië 16 ICH-47F Chinooks met een optie op nog eens 4. Deze helikopters zullen onder licentie worden gemaakt door Agusta-Westland. De chinook F helikopter zullen worden geleverd tussen 2013 en 2017 en zullen gebruikt gaan worden door het Italiaanse Army Aviation 1st regiment.

9. Japan
Japan beschikt over CH-47J/JA Helikopters welke onderdeel zijn van Japanse Luchtmacht.

CH-47J	CH-47J

16. Spanje
De Spaanse Landmacht beschikt sinds 1972 over 19 CH-47C helikopters die lokaal worden aangeduid als Chinook HT-17. De Chinooks zijn geüpdate naar de CH-47D standaard waarvan er nog 17 in dienst zijn.
In Januari 2019 werd bekend dat alle 17 CH-47D's worden geupgrade naar de CH-47F standaard.


21. Zuid-Korea

CH-47	CH-47

Referenties

1. The Boeing Company
2. United States Army
3. Royal Netherlands Air Force
4. Royal Air Force
5. Italian Air Force
6. Canada receives 15th Chinook


Nederlandse CH-47D Chinook